หากจะพูดถึงวัสดุก่อสร้างที่เป็นที่นิยมและถูกนำไปใช้งานมากที่สุด ก็คงหนีไม่พ้นการพูดเรื่องของ “เหล็ก” กันอย่างแน่นอน ถึงแม้ว่าเหล็กจะมีความแข็งแรง ทนทาน มั่นคง สามารถใช้เสริมความแข็งแรงให้กับโครงสร้างต่างๆได้ แต่ใช่ว่าเหล็กทุกชนิดจะใช้เสริมความแข็งแรงให้กับคอนกรีตได้ เพราะเหล็กก่อสร้างมีหลากหลายประเภทให้เลือก ดังนั้นการนำเหล็กไปก่อสร้างจึงต้องเลือกใช้เหล็กที่เหมาะสมกับการใช้งานมากที่สุด วันนี้เราจะพาไปรู้จักกับเหล็กหล่อและเหล็กเหนียวกัน
เหล็กหล่อ (Iron Cast)
เหล็กหล่อมีที่มาจากการขึ้นรูปด้วยการเทเหล็กร้อนเหลวลงในแบบหล่อ เมื่อเย็นตัวลงจึงได้เหล็กที่มีรูปร่างตามแบบหล่อ เหล็กหล่อมีคุณสมบัติคล้ายกับเหล็กกล้า แต่มีราคาที่ถูกกว่า เพราะมีการผสมธาตุชนิดอื่นๆไปด้วย ซึ่งธาตุหลักที่ถูกผสมเข้าไปในการผลิตเหล็กหล่อก็คือคาร์บอน (Carbon) โดยผสมลงไปประมาณ 2 – 6% จึงทำให้ได้เหล็กหล่อที่มีความแข็งแรง แต่ก็เปราะง่าย นิยมนำเหล็กหล่อไปใช้กับงานอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น ชิ้นส่วนของรถยนต์, เครื่องมือการเกษตร, แท่นฐานเครื่องจักร, ท่อส่งของเหลว เป็นต้น
เหล็กเหนียว (Steel)
เหล็กเหนียว หรือเหล็กกล้า เป็นเหล็กที่มีปริมาณคาร์บอนต่ำกว่า 2% จึงทำให้เหล็กชนิดนี้มีความเหนียวและทนทานมากกว่าเหล็กหล่อ (จะสังเกตได้ว่าคาร์บอนเป็นธาตุผสมสำคัญที่กำหนดความแข็งและเปราะของเหล็ก) เพราะความเหนียวที่มากกว่า หรือจะเรียกว่าเหล็กเหนียวนั้นมาจากการแปรรูปเหล็กหล่อ (ที่มีปริมาณคาร์บอนต่ำ) ด้วยการรีด พับ กระแทก เชื่อม กดรูป หรือวิธีการอื่นๆเพื่อที่จะได้เหล็กที่เหมาะสมกับการใช้งานนั่นเอง เหล็กเหนียวนิยมนำไปใช้เป็นโครงสร้างลวดและรั้ว งานศิลปะ หรือใช้ทำเฟอร์นิเจอร์ นอกจากนี้เหล็กเหนียวยังถูกนำไปใช้ทำตะปูอีกด้วย
เหล็กเส้นเป็นอีกหนึ่งในชนิดของเหล็กเหนียวที่ถูกนำไปใช้ในงานก่อสร้าง เพื่อเสริมความแข็งแรงให้กับคอนกรีต มีทั้งที่เป็นแบบเหล็กกลม (Round Bar) และเหล็กข้ออ้อย (Deformed Bar) ด้วยความเหนียวของเหล็กที่สามารถรับแรงดัดได้ดี จึงเป็นส่วนเสริมให้คอนกรีตสามารถรับแรงดึงและโมเมนต์ดัดได้มากขึ้น เพราะโดยพื้นฐานแล้ววัสดุของคอนกรีตจะรับแรงดึงได้ไม่ดีนัก (ในความเป็นจริงแล้ว คอนกรีตเสริมเหล็กถูกแบบออกมาเพื่อรับแรงอัดโดยเฉพาะ ส่วนแรงดึงนั้น วิศวกรได้ออกแบบไว้เผื่อในโครงสร้างบางชนิดที่อาจเกิดแรงดึงได้)
